పంచుకోవడానికి పరభాష

పోయిన వారము నుడిలో వచ్చిన, నా వ్యాసానికి స్పందిస్తూ సుబ్బారావు గారు వ్రాసిన వ్యాసమునకు(http://www.andhrabhoomi.net/content/samagra-drishti) నా ప్రతిస్పందన. 

• పంచుకోవడానికి పరభాష

• 25/06/2013

http://www.andhrabhoomi.net/content/p-78

పోయిన వారం వచ్చిన సుబ్బారావు గారి వ్యాసానికి, తిరుగుగా ఈ వ్యాసం వ్రాస్తున్నాను. సుబ్బారావు గారు పోయిన వారం చక్కగా ఇంగిలీషు నుడి యొక్క అక్కరను నొక్కి చెప్పినారు. మనము  నెనరు(అభిమానము)తోనో మరి ఇంకో కారణము వల్లనో సైన్సును తెలుగులో నేర్చినా ఏదో ఒక స్థాయిలో ఇంగిలీషుకి మారక తప్పదని చెప్పినారు. ఇంకా మరి కొన్ని విషయాలను కూడా వారు చెప్పినారు. వాటికి ఒక్కటొక్కటిగా నేను తిరుగు ఇస్తున్నాను. 

నిజానికి, నేను వ్రాసిన వ్యాసము మరీ పెద్దదిగా ఉండడము వలన దానిని దిద్దరి(ఎడిటర్) గారు కొంత కుదించడానికి చేసిన పూనికలో ఒక ముఖ్యమయిన విషయము జారిపోయింది. అదేమంటే, ఇప్పుడున్న పరిస్థితుల కారణంగా ఇంటర్మీడియట్ నుండి ఇంగిలీషు మీడియములో చదవక తప్పదు అని. నేను అట్లా చదివిన వాడినే. ఒకప్పుడు పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేషన్ మాత్రమే ఇంగిలీషు మీడియములో ఉండెడిది. ఆ కాలానికి అది సరి పోయింది. ఇప్పుడు ఇంగినీరింగు మెడిసిను మొ వాటి ఎంట్రన్సులు ఇంటర్మీడియేట్ తర్వాత నుంచే మొదలవుతున్నాయి. ఈ పరిస్థితిని మారుద్దామంటే ఇది మన ఒక్క రాష్ట్రంలోనిది మట్టుకే కాదు. జాతీయ స్థాయిలో కూడా ఉన్నది. దీనిని ఇప్పటికిప్పుడు చేయగలిగింది లేదు కావున ఇంటర్ నుండి ఇంగిలీషులో చదవడం అక్కర అని అంటున్నాను. దీనితో తెలుగు పిల్లలు మిగతా చోట్ల ఇమడగలుగుతారు. ఉద్యోగ అవకాశాలు కూడా మెరుగు పడతాయి. రావుగారి మొదటి సగము వ్యాసానికి ఇదీ నా స్పందన. 

ఇంటర్ నుండి ఇంగిలీషు అంటే, పది దాకా తెలుగులో చదవమని కదా అర్థము. ఇది కూడా ఎందుకు? మొదటి నుంచే అంటే తొలిబడి నుంచే ఇంగిలీషులో నేర్పవచ్చు కదా  అంటే  అంత తొందరగా పరాయి నుడి నేర్పడము వలన రెంటికి చెడ్డ రేవడిలాగా అయిపోతారు పిల్లలు. ఇటు సరిగ్గా తెలుగు రాక అటు ఇంగిలీషు కూడా సరిగ్గా రాని, మొదటి నుంచీ ఇంగిలీషు చదివిన చాలా మంది స్నేహితులు నాకున్నారు.  ఈ ఇబ్బంది ఎందుకంటే, తగిన ఈడు రాక మునుపే వేరే నుడి నెత్తిన రుద్దడము వలన. అప్పుడు పిల్లలు చుట్టూ ఉన్న నుడి అయిన తెలుగులో అలోచించి ఇంగిలీషులో వ్రాస్తారు. అది ఎప్పటికీ మంచి ఫలితాన్ని ఇవ్వదు. కాబట్టి తొలి చదువులు ఒక స్థాయి వరకు మాతృభాషలోనే సాగాలి. ఈలోపు ఇంగిలీషు మీద పట్టు సాధించవచ్చు. ఆ స్థాయి పదవ తరగతి అనుకుంటే, అప్పటిదాకా కొంత సైన్సు ఉండక మానదు. ఆ సైన్సు మాటలు బాగా తెల్లము అవడము కొరకు వీలయినంత వరకు తెలుగులోనే ఉండాలి సంస్కృతములో కాదు అనేది నా వాదన. ఆ తెలుగు మాటలు ఎలా పుట్టించవచ్చో చూపినాను.    అది ఒక పూనిక మాత్రమే అనీ చెప్పాను.  అవే వాడాలి అని కట్టడ కాదు అని కూడా చెప్పినాను. 'కిరణజన్య సంయోగ క్రియ' వంటి గట్టి, పొడుగాటి సంస్కృత మాటలు  బాగా ఊహకు అంది, రావు గారికి తెలుగు మాటలు అస్సలు ఊహకు అందక పొతే నేనేమి చేసేది? సైన్సు, తెలుగు తెలిసి ఎంతో  అనుభవము ఉన్న రావు గారి వంటి వారు ఊహకు అందే తెలుగు మాటలు కల్పించినట్టయితే చాలా సంతోషిస్తారు అందరూ. 

నేను వ్రాసిన అంత పెద్ద వ్యాసము వట్టి పదవ తరగతి వరకు గల సైన్సు టర్మినాలజి గురించేనా అని అడగవచ్చు. అది మాములుగా, ఇంగిలీషు నుండి తెలుగు పేర జరుగుతున్న అనువాదము అంతటికీ వర్తిస్తుంది. తెలుగు నుండి  ఇంగిలీశుకీ మారవలసిన స్థాయిని ప్రయత్నంతో ముందుకూ జరుపుకుంటూ పోవచ్చు. రావు గారు అన్నట్టుగా ఏమిచేయకుండా కూర్చుంటే తన అంతట తాను అది కిందకి జరిగి ఒకప్పటికి ఒకటవ తరగతి కూడా తెలుగులో నేర్పలేని పరిస్థితి వస్తుంది. ఏది ఏమైనప్పటికీ మాతృభాషలో చదివిన విషయాలు తొందరగా ఒంటపడతాయనేది ఎవరూ కాదనలేని నిజము.

రావు గారు అన్నట్టు గ్రీకు, లాటిన్ వంటి భాషలనుండి మౌలిక పదజాలం గైకొన్నందు వలన కాదు శాస్త్ర్ విజ్ఞానము వ్యాపించిందీ, ఇంగిలీషు ప్రాధాన్యత పెరిగిందీ. అది బ్రిటను పెత్తనము పోగానే అమెరికా వచ్చి ఇంగిలీషు నుడికి అండగా నిలబడినందున. అది ఎవరి పెత్తనము నడుస్తున్నది అన్నదాన్ని బట్టి ఉంటుంది. ఇప్పుడు అమెరికా పెత్తనము నడుస్తున్నది కావున ఇంగిలీషు వాడుతున్నాము. రేపు చైనా పెత్తనము పెరిగితే, చైనీసు నుడి నేర్చుకోవాల్సి వస్తుందేమో మనము.

 ప్రజల భాషలు శాస్త్రం చదవడానికి (టర్మినాలజి తయారు చేయడానికి) పనికి రావని రావు గారు చెప్పిన మాట నన్ను చాలా అచ్చెరువుకి గురిచేసింది. శాస్త్రం చదవడానికీ, ఆ శాస్త్ర మాటలు మారని భాషల నుండి(అంటే మన విషయములో, సంస్కృతము నుండి) మట్టుకే తీసుకోవాలంటే మరి జపనీసు, చినీసు, యూదు భాషల సంగతి ఏమిటి? వారంతా తమ తమ భాషలలోనే సైన్సు చదువుతున్నారు కదా. వాళ్ళు, ప్రపంచ భాష అయిన ఇంగిలీషులో చదువుతున్న మన కన్నా ఎంతో ముందున్నారు కదా. ఇంగిలీషు యొక్క అక్కరను నొక్కి చెపుతున్నట్టుగా అనిపించినా తమ వోటును సంస్క్రుతానికే వేసారు రావు గారు. ఇది వారికి సంస్కృతము మీద ఉన్న నెనరు(అభిమానము)నూ తెలుగు మీద ఉన్న చిన్న చూపునూ  తెలుపుతున్నది.  సంస్కృతమును ఎవరూ తెలుగు వారి నెత్తిన రుద్దలేదు అనడమూ, జన వ్యవహారములో లేని మాటలు (నేను వ్రాస్తున్న తెలుగు మాటలు) వాడడము ఎందుకు అనడమూ(వారు వాడుతున్న సంస్కృత మాటలు ప్రజలంతా ఒక్కరూ తప్పకుండా వాడుతున్నారా మరి?), 'అచ్చ తెలుగు పిచ్చి' అనే అభ్యతరకర మాట అనడమూ ఇందుకు సాక్ష్యాలు. ఇది సరి అయిన పధ్ధతి కాదు. సంస్కృతాన్ని తెలుగు నెత్తిన రుద్దినారా లేదా అన్నదీ ఎవరు రుద్దినారు అన్నదీ లోకమెల్ల ఎరిగిన విషయాలే. బ్రాకెట్లలో నేను అర్థములిస్తూ తెలుగ మాటలు వ్రాస్తున్నది , మరుగు పడిన తేట తెలుగు మాటలను వాడుకలోకి తేవడము కొరకె.  అందులో ఏవీ నా సొంత మాటలు కాదు. పత్రికల్లోనో పుస్తకాల్లోనో నేను చదివి నేర్చుకున్న మాటలే. తెలియని తెలుగు మాటలు ఒక్కటి కూడా నేర్చుకోవద్దూ సంస్కృత మాటలు తెలిసినా తెలియక పోయినా వాడేద్దామూ అనే వారికి నేను చెప్పగలిగిందేమీ లెదు. 

నిజానికి సైన్సు చదవడానికి పలానా  నుడి పనికి రాదు అని అనలేము. కావలసిందల్లా ఆ నుడిని వాడేవారు ఉండడమూ, ఆ నుడికి ఊతము అందిస్తూ ప్రభుత్వము ఉండడమూ. ఆ మంది ఎంత ఎక్కువగా ఉంది, ఆ ప్రభుత్వము ఎంత గట్టిగా ఉంటె సైన్సుని ఆ నుడిలో చదవడము గానీ, కొత్తది పుట్టించడము గానీ అంత తేలిక అవుతుంది. ఎవరికి వారే తమ సొంత భాషల్లో సైన్సు చదివితే మిగతా పప్రపంచముతో సంబంధము తెగిపోయి, ఒంటరి అవుతారు అని అనవచ్చు.  ఒకరికి తెలిసింది మరొకరితో పంచుకోవడానికి ఇంగిలీషు లాంటి నుడి ఉండనే ఉన్నది గదా. ఇప్పుడు జపాను వారూ, ఇజ్రాయెలు వారూ, ఇంకా పలు యూరోపు  దేశాల వారూ చెస్తున్నదదె. వారు తమ నుదిలోనే చదువుతూ వేరే వారితో ఇంగిలీషులో వారి జ్ఞానాన్ని ఇంగిలీషులో పంచుకుంటున్నారు.  ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే, మన సమాజము కొత్త విషయాలను లేదా వస్తువులను పుట్టించాలంటే, కనుగొనాలంటే మన నుడికి మించిన నుడి మరొకటి మనకు లేదు. అలా కాకుండా అవతలివారు కనిపెట్టిన దాన్ని మనము వాడుకోగలిగితే చాలునని అనుకుంటే, మన నుడిలో చదవనక్కర లేదు. అందుకు అవతలి వారి నుడి తెలిస్తే చాలు. ఏమి చేయాలో నిర్ణయించండి. 

మాండలికాలతోనే బలిమి(తెలుగులో సైన్సు టర్మినాలజి-2 / science terminology in Telugu-2)

http://www.andhrabhoomi.net/content/dialects

తెలుగు మాటలు మంది (ప్రజలు)లోకి తొందరగా చొచ్చుకుపోతాయి. మరికొందరంటారు శాస్త్ర పదాలు అర్థమవక్కరలేదు అని. అంటే వారి వాదమేమంటే, సంస్కృత పదాలు తెల్లము(అర్థము) అయినా కాకపోయినా అవి సంస్కృతములో ఉండనివ్వాలి లేదా కొత్త మాటలు పుట్టించినా అవి  సంస్కృతములో ఉండాలి అని గుడ్డిగా వాదిస్తారు. వారిది సంస్కృత భాష మీది నెనరు(అభిమానము) కాక మరేమీ కాదు. వారి వాదన చొప్పున చదివే పిల్లలకు, నేర్పే పంతుళ్ళకు  ఈ మాటలు అర్థం కాకపోయినా పర్వాలేదు. మరి అలాంటప్పుడు, ఈ చదువులన్నీ ఎవరి కొరకు? సంస్కృతం తెలిసిన కొద్దిమంది కొరకా? లేదా ఆ మాటలు పుట్టించిన పండితుల కొరకా? అంటే తెలుగులో చదవాలంటే, ముందుగా అందరూ సంస్కృతం విధిగా నేర్చుకొవలెనేమో ..! 

అసలు ఈ శాస్త్ర మాటలు అర్థం కావడము గురించిన గొడవ ఎందుకంటారా? ఎందుకంటే, అవి అర్థము అయినప్పుడే శాస్త్రం బాగా ఒంటపడుతుంది కాబట్టి. ఇప్పటిదాకా ఉన్న విషయాలు బాగా తెలిస్తేనే కదా కొత్తవి కనిపెట్టేదీ శాస్త్రం ముందుకు పోయేదీ. కొత్తగా కనుగొన్న విషయాలకుగానీ, వస్తువులకుగానీ పేర్లు పెట్టాలంటే అవి ఆ శాస్త్రవేత్తలకు అర్థమయ్యే భాషలోనే ఉండాలి. అంతేకానీ తేపతేపకూ (ప్రతిసారికీ) సంస్కృత పండితుల దగ్గరికి ఉరికిపోలేముగదా.  శాస్త్రం నేర్వడములో  సగపాలు ఆ శాస్త్ర మాటలు నేర్వడమే..! అందుకే 'టర్మినాలజి' వీలయినంత తెలుగులో ఉండాలి అని మొత్తుకునేది. 

 ఇప్పుడు మనమంతా గొప్పగా చెప్పుకునే ఇంగిలీషు నుడిలో ఒకప్పుడు ఏబది నుంచి అరువది వేల మాటలు ఉండేవి. మరి ఇప్పుడు అవి దాదాపు పది లక్షలకు చేరినవి. ఇందులో సగపాలు శాస్త్ర మరియు సాంకేతిక మాటలే అంటే నమ్మగలరా?. దానివలన తెలిసేదేమంటే, శాస్త్రము ముందుకు పోతున్నాకొద్దీ ఆ నుడిలో మాటలు పెరుగుతుంటాయి. అయితే ఈ మాటలను పుట్టించేదెవరు? ఎవరో కొద్దిమంది పండితులు మట్టుకు కాదు. మరి ఎవరు? ఆయా పనులు చేసే వారు అంటే శాస్త్రవేత్తలు, ఇంజినీర్లు, డాక్టర్లు, రోగులు, బేరగాండ్లు(వ్యాపారులు), వాడుకరులు, కూలిపనివారు, చదివినవారు, చదివనివారు... ఈ పనివారలు పుట్టించిన మాటలు ఒప్పుకొనబట్టే, పొత్తాలకు ఎక్కించబట్టే ఈనాడు  ఆ నుడి అంత పెరిగినది. అంతే కానీ ఆ మాటలు ఎవరో కొద్దిమంది పండితులు పుట్టించినవి కావు.  మరి మనదగ్గర పరిస్థితి ఏమిటి? జనుల మాటలు పుస్తకాల్లోకి ఎక్కేందుకు పనికి రావు అంటారు పెత్తనములో ఉండేవారు. అది నీచభాష అంటారు. ఇంకా అనేక నిందలు వేసి మంది పుట్టించిన మాటలను దూరము చేస్తారు. కొద్ది మంది కలసి నుడిని అదుపు చేయపూనుకుంటారు. ఈ నుడి అదుపరులు  అదే ఇంగిలీషు నుడిని మచ్చుగా చూపెట్టి, వాళ్ళు వేరే నుడులనుండి అరువు తెచ్చుకున్నారు కాబట్టి మనమూ అరువు తెచ్చుకుందాం అంటూ తాము చేసే తెలుగును మట్టుబెట్టి సంస్కృతానికి పట్టముగట్టే పనికి ఊత చూపెడతారు. వారి ఉద్దేశములో అప్పు తేవడమంటే సంస్కృతమునుంచే. సరే ఇంగిలీషు వారిలాగే అప్పు తెద్దాం కానీ ఎప్పుడు? మన దగ్గర కావలసిన మాట లేకపోతె, మనకు కొత్తది పుట్టించ వీలుకాకపోతే/చేతకాకపోతే, మన తోబుట్టు నుడుల దగ్గర కూడా లేకపోతే, అప్పుడు వేరే నుడులనుండి అప్పు తేవాలి. మన ఇంట్లో ఉన్న వస్తువులను పారవేసి వేరే ఊరి ఇంటి నుంచి అప్పు  ఎవరైనా తెస్తారా? కావాలంటే ఇంగిలీషు వాళ్ళని చూడండి. వాళ్ళ కొత్త మాటలు పుట్టించడానికి కావలసిన 'కుదురు మాటలు'(క్రియా ధాతువులు) వారి దగ్గర లేకపోతే ఏ లాటిన్ నుంచో, గ్రీక్ నుంచో లేదా ఆ భాషా కుటుంబములోని మరో భాష నుండో తీసుకుంటారు కానీ చైనీసు నుడి నుంచో అరబిక్ నుడి నుంచో కాదు. కొన్ని పేరుపలుకులు (నామవాచక) అంటే వస్తువుల లేదా జంతువుల పేర్లు వేరే భాషలనుండి తీసుకోవటము వేరే ముచ్చట(విషయము) అని గమనించగలరు. 

ఈ నడుమ, ఒక మాటామంతి (ఇంటర్వ్యూ)లో, మునుపటి తెలుగు అకాడెమీ డైరెక్టరుగారొకరు  'తెలుగు పాఠ్యపుస్తకాల్లో సంస్కృత మాటలు' అనే విషయంపై మాట్లాడుతూ, ఒక కేంద్ర ప్రభుత్వ సంస్థ వారి సూచనల మేరకు 'టర్మినాలజి' సంస్కృతంలో తయారు చేసామని చెప్పినారు. ఈ విషయాన్ని ఒక సారి తరచిచూద్దాము. కేంద్ర ప్రభుత్వపు పెత్తనము కింద పని చేసే సంస్థలన్నిటిలో పెత్తనపు నుడి(అధికార భాష)గా హిందీ యొక్క వాడకము తప్పనిసరి. అలాంటి ఒక సంస్థలో పని చేస్తున్న నా యెరుక(అనుభవము) ఏమంటే, హిందీవారు కష్టపడి తయారు చేసిన శాస్త్ర  టర్మినాలజి(సంస్కృతం నుండి) హిందీ వారే వాడడము లేదు. అది వ్రాతలలో మాత్రమె ఉన్నది. మచ్చుకు 'ఇంజినీరు'ని 'అభియంత' అన్నారు. ఆ మాట ఎంత మంది వాడుతున్నారు?  సంస్కృతముతో నేరుగా చుట్టరికము ఉన్న భాషలకు లేని ఆరాటము, దానితో చుట్టరికము లేని మనకెందుకు? మన దేశమంతా శాస్త్ర మాటలు ఒక్కటిగా ఉంటె అందరికీ అర్థమవుతాయనే ఉద్దేశముతో సంస్క్రుతమునుంచే శాస్త్ర మాటలు పుట్టించమని ఆ కేంద్ర సంస్థ వారు అని ఉంటె, మన వారికి అర్థమయినా కాకపోయినా వారి సూచనలు తలదాల్చవలసిన అక్కర మనకు ఏమిటి?

ఏ రకముగా చూసినా తెలుగులో శాస్త్ర మాటలు సంస్కృతము నుంచి తేవడము సరియైనది కాదు. ఆ మాటకొస్తే ఏ నుడి నుండి అయినా నూటికి నూరు పాళ్ళు అప్పు తేవడము సరికాదు.  పైన చర్చించిన ఇక్కట్టునుండి బయటపడడానికి రెండే రెండు దారులు ఉన్నాయి. ఒకటి, వీలయినంతవరకు శాస్త్ర మాటలు తెలుగు కుదురు నుంచి పుట్టిస్తూ, అక్కడ దొరకకపోతే తోబుట్టు ద్రావిడ నుడులనుండి తీసుకుంటూ ,అక్కడా దొరకకపోతే ఇంగిలీషూ సంస్కృతముతో పాటు ఏ  నుడి నుండయినా అప్పు తెచ్చుకొని తెలుగు నుడికారానికి తగ్గట్టుగా మలుచుకోవడము. రెండవది, ఈ గాసి(కష్టము) ఏదీ లేకుండా ఇంగిలీషు టర్మినాలజిని ఉన్నదున్నట్టుగా తెలుగు పుస్తకాల్లో వాడుకోవడము. ఈ రెంటిలో దేన్ని ఎన్నుకోవాలో మనము నిర్ణయించుకోవాలి. తన్నెనరు(స్వాభిమానము) లేకపోతే రెండవ దారి వెంబడి పోదాము. కానీ శాస్త్రము యొక్క ప్రాముఖ్యత తెలిసినవారెవరూ ఆ పని చేయరని నా అనుకోలు(అభిప్రాయము). 

ఈ ముచ్చట్లన్నీ చదివి తెలుగులోనే శాస్త్ర టర్మినాలజీ ఉండాలని ఒప్పుకొనే వారెవరికయినా ఒక అరగలి(సందేహము) కలుగక మానదు. అదేమంటే, తెలుగు నుడి తావును బట్టి మారుతుంటుంది. ఒక్కోచోట ఒక్కోరకముగా ఉంటుంది. అలాంటప్పుడు, కొత్త మాటల  పుట్టింపులో ఏ తావు మాటలు వాడాలి? దీనికి తిరుగు ఏమంటే, అన్ని తావుల మాటలు వాడవలెననడమే. ముందుగా, వేర్వేరు తావులలోని మంది మాటలను ఒక చోట కూర్చాలి. వాటిల్లోంచి తేలికగా ఉన్నట్టీ వాటినుండి ఎక్కువ మాటలు పుట్టించగలిగే వీలున్న మాటలను, ఎట్టి  తావు తేడాలు చూపకుండా తర్కబద్ధముగా  ఎంపిక చేసి వాటి నుండి టర్మినాలజీని తయారు చేయాలి. అప్పుడు అందరూ ఒప్పుకుంటారు లేకపోతె కత మళ్ళీ మొదటికి వస్తుంది. మన నుడి పెక్కు మాండలికములతో అలరారే కలిమిగల నుడి. ఇందులో  ఏ మాండలికమూ తక్కువ కాదు ఏదీ ఎక్కువ కాదు. ఒక మాండలికపు మాట మరో మాండలికపు వారికి తెలియకపోతే నేర్చుకోవాలి. మనము ఎంతో కష్టపడి వేరే నుడులు నేర్చుకొనేటప్పుడు లేని అడ్డంకులు మన తెలుగులోని మరో మాండలికపు మాటలు కొన్ని తెలుసుకోవడానికి ఎందుకు ఉండాలి? నిజానికి ఇది పెద్ద ఇబ్బంది కాదు. మాండలికాల నడుమ కీలకమయిన తేడా యాస మట్టుకే. మొత్తము మాటమూట (vocabulary) కాదు.  వేర్వేరు మాండలికాల వాడకము ఒకప్పుడంటే కొంత ఇబ్బంది అయి ఉండెడిదేమో కానీ వార్తాపత్రికలూ టీవీలూ బాగా పాకిన ఈ కాలములో కాదు. తెలుగులో శాస్త్రము చదవడానికి ఇక అడ్డంకులేవి?

చాలామంది పిల్లలు తెలుగు మీడియము అంటే జడవడానికి (భయపడడానికి) సంస్కృత టర్మినాలజి ఒక కీలక కారణము. కావున శాస్త్రము సరిగా అర్థమవాలంటే, మొదటగా ఆ శాస్త్ర మాటలు సరిగా అర్థమవాలి. ఆపైన, శాస్త్రము చాలా తేలికగా అనిపిస్తుంది. కొత్త కొత్త ముచ్చట్లు(విషయాలు) కనుగొనడము తేలిక అవుతుంది. ఇకనైనా తెలుగులో శాస్త్ర టర్మినాలజీని తెలుగించే విషయాల మీద పెత్తనమున్నవారు మేలుకుని, టర్మినాలజీని వీలయినంత తెలుగులో తేవాలని కొరుతున్నాను. ఇందుకు ఫిజిక్స్ మరియు ఒషనోగ్రఫీ చదివిన వాడిగా నా వంతు తోడ్పాటు అందించడానికి నేను సిద్ధంగా ఉన్నాను. మనమంతా పూనుకుంటే తెలుగులో టర్మినాలజీని తయారు చేయడము నిజంగా పెద్ద విషయమని నేను అనుకోను. కలసికట్టుగా పాటుపడి తెలుగును మరింత కలిమిగల నుడిగా, శాస్త్ర నుడిగా మలచుకుందాము. 

తెలుగులో సైన్సు టర్మినాలజీ

 

http://www.andhrabhoomi.net/content/science-terminology

తెలుగులో సైన్సు టర్మినాలజీ (Science Terminology in Telugu)

నేను పదవ తరగతి వరకు తెలుగులోనే చదువు సాగించాను. రెండవ తరగతిలోనో, మూడవ లోనో ఉండగా పంతులమ్మ కొన్ని అంకెలిచ్చి, ‘ఆరోహణా క్రమం’ మరియు ‘అవరోహణ క్రమం’లో వ్రాసి తీసుకుని రమ్మన్నారు. నాకు ఒక పట్టాన తలకెక్కలేదు. ఆ ‘ఇంటి పని’ (హోంవర్క్) మా బాబాయి చేసిపెట్టాడు.మరునాడు పంతులమ్మ మెచ్చుకుంది. కానీ తర్వాత పరీక్షలో వ్రాయలేకపోయాను. ఎందుకంటే, మొదటగా ఆ రెండు మాటలకు తెల్లములు గుర్తుపెట్టాలి. ఏది ఎక్కే వరసో, ఏది దిగే వరసో తెలిసేది కాదు. పెద్ద తికమకగా అనిపించేది. ఆ మొదటి ఒకటీ లేదా రెండు అక్షరాలలోనే తేడా ఉంటుంది. అది మొదలు, అలాంటి మాటలు కొరకరాని కొయ్యలుగా, పంటి కింద రాళ్ళలాగా పైకి పోతున్నకొద్దీ చాలా తగిలాయి. మన బడి పుస్తకాల్లో ఇలాంటివి కోకొల్లలు. మచ్చులు: తరంగదైర్ఘ్యము, అకశేరుకము, సంతృప్త ద్రావణము, భాష్పీభవనము, క్షమశీలి, సుప్తావస్థ మొ.

అలాంటి మాటలు ఎందుకు  కష్టంగా ఉండేవో నాకు ఈ నడుమనే తెలిసినది. ఆ ఇబ్బంది ఎందుకంటే అవి తెలుగు మాటలు కావు గనుక. ఎందుకంటే అవి మనకి అర్థముకాని సంస్కృత మాటలు కాబట్టి. పుస్తకాలు వ్రాసేవారు గొప్పలకు పోయి అర్థంకాని సంస్కృత టర్మినాలజీ వాడేకన్నా చక్కగా తెలిసిన తెలుగులో మాటలు వాడవచ్చు కదా అని అనిపిస్తుంది. అప్పుడు అల్లాంటి ఇబ్బంది తప్పుతుంది కదా. ఆ పుస్తకాలను తయారుచేసినవారు గట్టిగా నిర్ణయించినట్టున్నారు తెలుగు నుడి శాస్త్రం చదవడానికి పనికి రాదని. ఇంకా, ఎలాగైనా చేసి అర్థం అయినా కాకపోయినా సంస్కృత మాటలే వాడాలి అనీ. నిజంగా కొందరంటున్నట్టుగా, తెలుగులో టర్మనాలజీకి తగినన్ని మాటలు లేకపోతే, ఆంగ్ల మాటలే ఉన్నవి ఉన్నట్టుగా వాడవచ్చుగా. కఠినమయిన సంస్కృత పదబంధాలను సృష్టించడమెందుకూ దానికి తెలుగు అని పేరుపెట్టడమెందుకూ? ఆంగ్ల మాటలే వాడితే ఆ పండితుల శ్రమ తగ్గేదీ ప్రభుత్వానికి చాలా డబ్బు ఆదా అయ్యుండేదీ. పెద్దబడి (హై స్కూల్) సైన్సు పుస్తకాల్లో జడుపు పుట్టించే కొన్ని మాటలను క్రింద చూపినట్టుగా తేలికగా తెలుగులో ఎందుకు అనకూడదు? 

ఇంగ్లీష్                                           సంస్కృతం                                  తెలుగు
heat                                      ఉష్ణము                             వేడి/ఉడుకు/కాక
temperature                         ఉష్ణోగ్రత                    వెచ్చదనము/ఉడుకుదనము

                                                                                    (పై మాటకు 'దనము ' చేరిస్తే సరి)
thermometer                       ఉష్ణమాపకము                      వేడికొల (వేడిని కొలిచేది)
boiling point                       భాష్పీభవన స్థానం                 ఆవిరగు   తావు/మట్టు  

melting point                       ద్రవీభవన స్థానం                   కరుగు తావు/మట్టు

freezing point                     ఘనీభవన స్థానము               గడ్డకట్టు తావు/మట్టు
latent heat                         గుప్తోష్ణం                       మరుగు వేడి /దాగిన వేడి (దాగియున్న

                                                                                        వేడి;మరుగు=రహస్యము)

 expansion                            వ్యాకోచం                             సాగుదల 

contraction                           సంకోచం                             కురచదల 
friction                                 ఘర్షణ                             రాపిడి/ఒరిపిడి
coefficient                           గుణకం                           హెచ్చరి (హెచ్చించేది)
linear expansion-
 -coefficient                      దైర్ఘ్య వ్యాకోచ గుణకం           పొడవు సాగుదల హెచ్చరి
momentum                         ద్రవ్యవేగము                         ముద్దవడి(ముద్ద లేదా మొత్తమును    

                                                                                                  బలముతో హెచ్చించగా వచ్చేది)

torque                                బలభ్రామకం                   బలపొడవు(బలమును పొడవుతో హెచ్చించగా                  

                                                                                                     వచ్చేది)/
                                                                                    టార్కు (ముందు  చెప్పిన తెలుగు మాట  
                                                                                                                  తికమకగా ఉంటే) 

kinetic energy                     గతిశక్తి                           కదలుసత్తువ
potential energy                 స్థితిశక్తి                      ఎత్తుసత్తువ/అంతస్తుసత్తువ/మట్టపుసత్తువ
Acceleration                       త్వరణం                          వడిపాటు
Blackbody                        కృష్ణ వస్తువు                     కఱ్ఱియురువు
Barometer                        భారమితి                             ఒత్తిడికొల
Bar magnet                   దండాయస్కాంతం             సాయసూదంటు (సాయగా(తిన్నగా) 

                                                                                                                 ఉన్నసూదంటు)

magnetism                       అయస్కాంతతత్వం                  సూదంటుతనం

Atmospheric pressure         వాతావరణ పీడనం                   చుట్టుముట్టుక ఒత్తిడి
Circular motion               వృత్తాకార చలనం                      గుండ్రటి  ఉదిల/పల్లట/వెగడు
Conduction                      వహనం                                పాఱుదల/పారు
Conductor of heat            ఉష్ణ వాహకం                               వేడి పారనిచ్చేది
Conduction electrons      వాహక ఎలక్ట్రాన్లు                       పారే ఎలక్ట్రాన్లు
Convection                    ఉష్ణ సంవహనం                         వేడి కూడిపారు(డు)
Density                           సాంద్రత                             చిక్కదనం/దట్టదనం
Free fall                         స్వేచ్చా పతనం                           విచ్చల పాటు
Wave                              తరంగం                                      అల
Wavelength                    తరంగ దైర్ఘ్యం                                అలపొడవు
Frequency                         పౌనః పున్యం                            తరచుదనం
 capacitor                          క్షమశీలి                               నిలవరి (విద్యుత్తును నిలవ చేసేది)
Longitudinal waves        అనుదైర్ఘ్య తరంగాలు            పొడవెంబడి అలలు (పొడవు వెంబడి అలలు)
                                                                            /ఇరుసెంబడి అలలు(ఇరుసు వెంబడి

                                                                                                        అలలు, ఇరుసు=అక్షము)   

Transverse waves      తిర్యక్ తరంగాలు               పొడమడ్డపు అలలు (పొడవుకి అడ్డంగా ఉండే 

                                                                                                                          అలలు)

                                                                            /ఇరుసడ్దపు అలలు (ఇరుసుకి అడ్డముగా 

                                                                                                                     ఉండే అలలు)

Geographical axis      భౌగోళీయ అక్షం                నేలగుండిరుసు (నేల +గుండు+ ఇరుసు )  

                                                                                       /పుడమిరుసు

పూనుకుంటే ఇలా తెలుగు కుదురు మాటలనుండి, బొచ్చెడన్ని మాటలను పుట్టించవచ్చు. అంతే కానీ, శాస్త్రపదాలంటేనే సంస్కృతమన్నట్టుగా ఉండకూడదు. నిజంగా ఎటు చూసినా తెలుగులో ఏదైనా మాట దొరకకపోతే, మన తోబుట్టు నుడులయిన ద్రావిడ నుడులనుండి అప్పు తెచ్చుకోవచ్చు. అక్కడా చిక్కకపోతే, సంస్కృతమునుండి తెచ్చుకోవడములో తప్పులేదు. అక్కడా దొరకకపోతే, ఇంగిలీషు మాటను కొద్ది మార్పులతో తెలుగించవచ్చును(బస్ --> బస్సు రీతిగా).  పైన నేను మీ ముందు పెట్టిన మాటలు నూటికి నూరుపాళ్ళు సరిపోకవచ్చు. అది ఒక చిరుపూనిక మాత్రమే .  తెలుగు నుడి పలుకుబడి, నడక మరియు శాస్త్రం తెలిసిన వారు మరింత మెరుగుగా తెలుగించవచ్చు.

కొందరు కొన్ని అభ్యంతరాలను లేవనెత్తవచ్చు. మొదటగా, సంస్కృతములో టర్మినాలజి తయారు చేయటము తెలుగుతో పోలిస్తే తేలిక కాబట్టి  సంస్కృతములోనే చేస్తున్నారు అని. అయితే మన నుడిలో తయారు చేసుకోవాలి లేదా శ్రమ లేకుండా ఇంగిలీశునుండి తెలుగుకి తగ్గట్టుగా తీసుకోవాలిగానీ ఇంకేదో నుడిలో తేలిక అని చెప్పి ఆ నుడిలో టర్మినాలజి తయారుచేసి దాన్ని తెలుగువారి నెత్తిన రుద్దడము ఏమిటి? ఇంతకన్నా తెలివితక్కువతనము ఇంకా ఏదైనా ఉంటుందా? అవును, సంస్కృతములో ధాతువులూ ఉపసర్గలూ ప్రత్యయాలూ మొదలగు కొత్తమాటల పుట్టింపుకి కావలసిన సరుకు చక్కగా పుస్తకాల్లో వ్రాసారు. కానీ తెలుగులో అంత కృషి జరగలేదు. అంతే కానీ తెలుగు చేవలేని నుడి మట్టుకు కాదు. ఇప్పటికే పుస్తకాలకెక్కిన తెలుగు ధాతువులను కొత్త మాటల పుట్టింపులో ఎందరు వాడుతున్నారు? ఇదే 'నుడి' పుటలో వస్తున్న 'ఆంధ్రదాతుమాల'ను చక్కగా వాడుకోవచ్చుకదా. ఉన్నవాటిని కాదని వేరే నుడుల వెంట పడడమెందుకు? కొంత కష్టమయినా మన పంట మనము పండించుకోవాలిగానీ ఎల్లకాలము ఇతరులనుండి అప్పు తెచ్చుకోవటం సరి కాదు కదా.  ఇప్పటికే శాస్త్ర టర్మినాలజి తయారు చేసినారు గనక వాటిని మార్చపూనుకోవడము, మునుపటి ప్రయత్నాన్ని దండగ చేయడమవుతుందనో, ఇప్పటికే ఇవి ప్రజల్లోకి వెళ్ళిపోయాయి కావున మార్చకూడదు అనో కొందరనవచ్చును.  ఈ అభ్యంతరము సరియయినది కాదు. ఎందుకంటే, చదివేవారికి తెల్లమవడము ముఖ్యము కానీ ఎవరో కొందరు పండితులు కష్టపడ్డారు కాబట్టి, బరువయినా కొరుకుడు పడకపోయినా చివరి వరకూ ఆ మాటలను మోయాలనడము సరికాదు. సంస్కృత మాటలు ప్రజల్లోకి ఇప్పటికే వెళ్ళిపోయాయనే అడ్డంకి కూడా అంత పస గలది కాదు. ఎందుకంటే, శాస్త్ర పదాలు అందరూ చదివేవి కాదు. ఆ శాస్త్రము చదివేవారికి మాత్రమే అవి ఒక ప్రత్యేక తెల్లములను తెలుపుతూ, మిగతావారికి అవేవో వేరే నుడి మాటలలాగా అనిపిస్తాయి. అందునా ఈ మాటలు (ఇప్పటికే ఉన్న సంస్కృత శాస్త్ర మాటలు) ఆ శాస్త్రము  గఱపే(బోధించే) చాలా మంది పంతులయ్య(మ్మ)లకు కూడా సరిగ్గా తెల్లముకావు. ఎవరికైనా సంస్కృతము వచ్చిఉంటే వారికి తెలిసే వీలు ఉంది. 

(మిగతా వచ్చేవారం)

మాండలికాలతోనే ముందుకు

   

http://www.andhrabhoomi.net/content/mandalikala

తెలంగాణా (వరంగల్లు, నల్లగొండ) మరియు నడిమి కోస్తా (కృష్ణా) మాండలికాల కలయిక మా ఊరిలో చాలా తేటగా కన్పిస్తుంది. అందులో ఎక్కువపాళ్ళు తెలంగాణా మాండలికానికి చెందుతాయి. మాండలికాల కలయిక మీద ఆరయిక (పరిశోధన) చేయదలచిన వారికి ఈ  ప్రాంతం  తప్పక ఆసక్తిని కలిగించగలదు. మా ఊరిలో నేటికీ వాడుకలో ఉన్న కొన్ని మాటలు మీ కొరకు ఇవిగోండి.
మాఊరిమాట: తెలుగు/సంస్కృతం/ ఆంగ్లం
ఒడుపు = technique
ప్రయోగం: ‘పని తేలిగ్గా చేయాలంటే దాని ఒడుపు తెలియాలి’
ఉలపా = bonus
కూలి కాకుండా పనివాళ్ళు బాగా పనిచేసినందుకో, పండగ సందర్భంగానో, రైతులు లేదా పనికి పెట్టుకున్నవారు పనివాళ్ళకు అదనంగా ఇచ్చే డబ్బు, తిండి గింజలు మున్నగు వాటిని ఈ మాటతో పిలుస్తారు.
తోలకం = driving (noun)
ఫ్ర: ‘నీ బండి తోలకం గిట్టుబాటుగా ఉందా?’
దండగ= జరిమానా, అపరాధ రుసుము, penalty, fine
ఊరిలో ఏదైనా పంచాయతి (తగాదా/ గొడవ పరిష్కారంఅన్న తెల్లంలో) జరిగినప్పుడు, తప్పు చేసిన వారికి డబ్బు రూపంలో గానీ, వస్తు రూపంలో గానీ విధించే శిక్ష. ఈ మొత్తం కొన్నిసార్లు పంచాయతి పెద్దలకు, కొన్నిసార్లు నష్టపోయిన వారికి చెందుతుంది.
కుంపు= నాకా, Absent(noun)
ఈ మాట గమనించి నేను చాలా అబ్బురపడ్డాను. పనికి గైర్హాజరవడాన్ని పనికి ‘కుంపవడం’ అంటారు. ఎన్నిసార్లు/ రోజులు పనికి రాకపోతే అన్ని కుంపులు అన్నమాట.
తెరిపి = విరామం, break
పనికీ పనికీ మధ్య లేదా పని మధ్యలో కాసేపు పని లేకుండా ఉండే/ ఆపే సమయం. ఒకటే పోతగా వాన కురిసేటప్పుడు ‘వాన తెరిపి ఇయ్యకుండ గురత్తంది (ఇవ్వకుండా కురుస్తున్నది)’ అంటూ ఉంటారు.
ఓటి = బలహీనమైన, weak
దీనికి ఒక మచ్చు- ‘ఓటి కుండ’. / చిల్లు పడిన కుండను అలా అంటారు.
తిత్తి= సంచి
నా చిన్నతనములో ఎండాకాలం ఎండనపోయేవారు/ గొడ్లుకాసేవారు (పశువుల కాపరులు) తమతోపాటు తోలుతో కుట్టిన ‘తోలు తిత్తి’లో నీరు తీసుకుపోయేవారు. అందులో నీళ్ళు చల్లగా ఉంటాయి.
ఎచ్చిడి= పరిహాసము, making fun of
üÐFҬеã = contract
ఏదైనా పని మొత్తం ఒకరికి లేదా ఒక ముఠాకి అప్పగించడాన్ని లేదా తీసుకోవడాన్ని వరుసగా, గుత్తకియ్యడం లేదా గుత్తకి తీసుకోవడం అంటారు.
జింగ = catch (noun)
బంతి ‘జింగపట్టులాట’ అనేది చిన్న పిల్లలు బంతితో ఆడుకునే ఆటల్లో ఒకటి.
ఎరక (యెరుక)= knowledge
సట్టం =frame
ఏదైనా కట్టేముందు (నిర్మించే ముందు) దానికి కావలసినవేరు (root)) అల్లిక/ కట్టడం (నిర్మాణం)ని ఇలా పిలుస్తారు. దీనికి మేటిమచ్చు ‘బండి సట్టం’ (=frame/body of a cart) అనే మాట. ఈ మాటను చాలా పనిముట్లకు, బండ్లకు (వాహనాలకు) వాడవచ్చని నా అనుకోలు.
గిర్ర = చక్రం, wheel
‘గిర్రున తిరగడం’ అనే మాట చాలా మందికి తెలిసే ఉంటుంది. ఇప్పుడు తెలిసిందా పైన చెప్పిన మాటకూ దీనకీ చుట్టరికం. ద్విచక్ర వాహనం, త్రిచక్రవాహనం మొ. అంటూ పత్రికల్లో నోరు తిరగకుండా కనిపెట్టి వ్రాసే సంస్కృత మాటలకు మారుగా, మా ఊరిలో ‘రెండు గిర్రల బండి’, ‘మూడు గిర్రల బండి’, ‘నలు/నాలుగు గిర్రల బండి’ అని వాడుతున్నారు. ఎంత తేలికగా ఉన్నాయో ఈ మాటలు చూడండి.
మట్టు= పద్ధతి
‘పని మట్టుగా చెయ్యి’ అంటే పని చక్కగా, ఒక పద్ధతిలో చేయమని తెల్లము. ‘గుట్టుమట్లు’ అనే మాట ఈ సందర్భంలో గుర్తుకు రావచ్చు. దానికి ఆంగ్లంలో trade secrets అనే మాట సరిపోతుందనుకుంటా.
ఇలా తవ్వుతూ వ్రాస్తూ పోతే నేటి అక్కరలకు పనికి రాగల మాటలు ఎన్నో మన పల్లెల్లో దొరకుతాయ. కొన్నిసార్లు మాటల తెల్లములను మనము కొత్త వాటికి పొడిగించుకోవాలి. మచ్చుకి, పైన చెప్పిన ‘సట్టం’ అనే మాట బండికి మాత్రమే వాడతారు కదా. అందుచేత వేరే వాటికి ఎలా వాడతాం అని కూర్చుంటే మన నుడి పెంపు జరగదు. చాలామంది ఈ మాటలు రాతకోతల్లో వాడడానికి పనికిరావు అంటూ కొత్త సంస్కృత మాటలు కనిపెట్టడానికి సిద్ధపడతారు లేదా కొందరు పత్రికల వాళ్ళు ఉన్న దున్నట్టుగా ఆంగ్ల మాటలను వాడతారు తప్ప మన చెంతనే ఉన్న ఈ పల్లె మాటలను పట్టించుకోరు. ఎందుకని అడిగితే అవి మాండలికపు మాటలు అందరికీ తెలియవు అని చెప్తారు.
మాండలికపు తేడాలు లేని భాష ఒక భాషేనా? తెలుగు ఎవరో నలుగురు కూర్చుని కనిపెట్టి వ్రాసిన భాష కాదుగదా. మనది జీవ భాష. ఎల్లప్పుడూ పారే ఏరు లాంటిది. తేడాలు, రకరకాలు (వైవిధ్యత, variety) చాలా సహజం. ఆ మాటకొస్తే, ఈ పండితులు, పత్రికలవాళ్ళూ కనిపెట్టి ప్రచారం చేసే నోరు తిరగని సంస్కృత మాటలూ, అప్పు తెచ్చుకున్న ఆంగ్ల మాటలూ ప్రజలందరికీ ముందే తెలుసా? అవి అందరికీ అర్థమవుతాయా? ఇకనైనా రాత కోతలను మార్చే చోటులో కూర్చున్న వారు తమ తలపు తీరు (ఆలోచనా విధానం)ను మార్చుకోవాలి. దీనికి నాకు తోచే దారి ఏమంటే, అన్ని సీమలవారూ కూర్చుని, అన్ని మాండలికాల నుంచి ఇలాంటి మాటలు ఏరి, ఎట్టి ప్రాంత తేడాలు లేకుండా, తేలికగా ఉన్నట్టి, దాని నుంచి మరిన్ని మాటలు పుట్టించవీలున్నట్టి మాటలను వడపోసి పత్రికల ద్వారా, బడి పుస్తకాలద్వారా, కవులు తమ రచనల ద్వారా అందరికీ వాడుకలోకి తేవాలి.
అలాకాక చాన్నాళ్ళుగా మన దగ్గర జరుగుతున్నట్టుగా రెండుమూడు జిల్లాల మాండలికమే ప్రామాణికం అని మిగతావి వ్రాతలో వాడకూడదు అనో, ఎవరికి వారు తమ మాండలికమే గొప్పదనో కొట్లాడితే మన నుడికి ఇంకా తీరని నష్టం కలుగుతుంది. అప్పుడు ‘పిట్ట పిట్టపోరు పిల్లి తీర్చినట్టు’గా వేరే భాషలు మన నుడిని మింగివేస్తాయి. పల్లె మాటలు ఒకచోట కూర్చడం అనేది తెలుగు మీద పరిశోధన చేసే వారి పని మాత్రమే కాదు , మనందరిదీనూ. నా వంతుగా నేను ఈ పనిని నా బ్లాగులో (http::achchatelugu.blogspot. com/ ఛేస్తున్నాను. మీరు కూడా మొదలుపెట్టండి మరి.

తెలుగు ధాతువులు(root words) దొరికే జాడ ఇదిగో

తెలుగు ధాతువులు(root words) దొరికే జాడ:

http://www.andhrabhoomi.net/content/t-53

కొత్తగా ఒక ముచ్చట(సంగతి,విషయం)ను కనుగొన్నప్పుడు లేదా కొత్తదాన్నిపరిచయము చేసేటపుడు, దానికి పేరు పెట్టడానికి, ఆ నుడి(భాష)లో సరయిన పేరు దొరకదు. దొరికితే ఆ ముచ్చట కొత్తది ఎలా అవుతుంది? అలాంటప్పుడు, దాన్ని సేత(కర్త,doer) మొదట చేసే పని ఏమంటే, ఆ నుడిలో ఉన్న వేరుపలుకులు(ధాతుశబ్దాలు, root words), మునుచేర్పు(ఉపసర్గ,prefix) వేనుచేర్పు(ప్రత్యయము, suffix) మొ వాటిని వండి వార్చి ఆ కొత్త ముచ్చటకు పేరు పెట్టపూనుకుంటారు. వాటిని మనం ఇల్లు కట్టేతపుడు వాడే మొగరము లేదా గుంజ(pillar)లతో పోల్చవచ్చు. అవి ఎన్ని ఎక్కువగా ఉంటే అంత పెద్ద ఇల్లు కట్టవచ్చు.తెలుగులో కొత్త మాటలు పుట్టించేటపుడు లేదా వేరే నుడులలో ఉన్న ఎసుదు(శాస్త్రం)లను తెనిగించేతపుడు పండితులని తమను తాము పిలుచుకొనే వారు మొత్తానికే సంస్కృతాన్ని ఆనుగా చేసుకుంటారు. తెలుగు మాటలు వీలయినంతవరకూ లేకుండా చూస్తారు.'వేడి'(తెలుగు)అన్న మాట ఉంచుకొని కూడా 'ఉష్ణం'(=వేడి, సంస్కృతం)అని కావాలని అంటారు. అందుకే మన తెలుగు మీడియం పుస్తకాలు కొరకరాని కొయ్యల్లా ఉండేది. అదంతా తెలుగు లిపిలో వ్రాసే సంస్కృతం కాక మరేమీ కాదు. ఇట్లా ఎందుకు చేస్తున్నారని అడిగితే, వారు చూపే కుంటిసాకు ఏమంటే తెలుగులో తగినన్ని వేరుపలుకులు లేవు అని. అలాంటి వారందరి నోళ్ళు మూయించే పని ఒకటి 'ఆంధ్రభూమి' పత్రికలో ప్రతి శనివారం వచ్చే 'నుడి' కమ్మ(పుట,column/page)లో జరుగుతున్నది.  తెలుగు వేరుపలుకులు అక్కడ ప్రతి వారమూ ఇస్తున్నారు. తెలుగులో కొత్త మాటలు పుట్టించి మన నుడిని కలిమిగలదిగా చేయతలచిన వారందరూ ఆ కమ్మను తప్పక చదవగలరు.

'తిరు' తెలుగు మాటేనా లేక 'తిమ్మ' తెలుగు వారి 'తిరు'యా?

పెద్దవారి(పెళ్ళైన) పేర్ల ముందు 'శ్రీ','శ్రీమతి' అని కలిపి పిలవడం తెలుగు నాట ఉగ్గుడు(గౌరవం)గా చెలామణి అవుతున్నది. వీటికే సమానమైన తెల్లములలో తమిళులు 'తిరు','తిరుమతి' మాటలను వాడుతున్నారు. మనకు తెలుగు నాట కూడా ఈ 'తిరు' మాటను వాడుతున్నాము మనకు తెలియకుండానే. కాకపొతే ఆ తెల్లములో కాదు. దీనికి మేటిమచ్చులు 'తిరుమల' మరియు 'తిరుపతి'. 'తిరుపతి' లోని 'పతి' అనే సంస్కృత మాటకు తెల్లము  'పెనిమిటి' అని. అంటే ఆ తిరుపతి వెంకయ్య బాగా డబ్బు గలవాడన్నమాట . మన దగ్గర సంస్కృత తాకిడి(ప్రభావం) ఎక్కువై మనవి, అంటే తెలుగువ మాటలు చాలా కనుమరుగయి పోయాయి గానీ 'తిరు' అనేది తెలుగు మాట కూడా(అయి ఉండవచ్చు). ఎలా అంటారా? మన తెలుగు నాట ఎన్నో ఊర్ల పేర్లలో ఉంది  ఈ 'తిరు' అలికిడి. ఈ మాటకు 'సిరి', 'సంపద' వంటి పెక్కు తెల్లములు చెప్పుకోవచ్చు. సరే, తిరుమల మరియు తిరుపతి అనేవి తమిళనాడు ఎల్లకి దగ్గరలో ఉన్నాయి కావున ఆ 'తిరు' తమిళము నుంచి వచ్చిందేమో అని అనుకోవచ్చు. కానీ కృష్ణా జిల్లాలోని 'తిరువూరు'  తెలుగునాటి నడిబొడ్డున ఉన్న ఊరు. 'తిరు'ని కలిగియున్న మరికొన్ని ఊర్ల పేర్లను ఇక్కడ ఇస్తున్నాను[1].

1.  తిర్పల్లి , అదిలాబాదు జిల్లా, లక్ష్మణ్‌చందా మండలానికి చెందిన ఊరు
       తిర్పల్లి=తిరు+పల్లె(పల్లి)
2.తిర్తల, ఖమ్మం జిల్లా, ఖమ్మం మండలానికి చెందిన ఊరు
      తిర్తల=తిరు+తల
3.తిర్మాంపల్లి, నిజామాబాదు జిల్లా, నిజామాబాదు మండలానికి చెందిన ఊరు
     తిర్మాంపల్లి=తిరు+మామిపల్లె(మాం పల్లి )
4.తిరువాడ, విశాఖపట్నం జిల్లా, మాడుగుల మండలానికి చెందిన ఊరు
5.తిరుపాడు, కర్నూలు జిల్లా, గడివేముల మండలానికి చెందిన ఊరు
6.తిరువూరు, కృష్ణా జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము
7.తిర్యాని, అదిలాబాదు జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము

ఇక 'తిరు'ని కలిగియున్న మిగిలిన ఊర్లన్నీ 'తిరుమల' పేరు మీదుగా ఉన్నాయి. అదే తమిళనాడులో 'తిరు'తో ఉండి 'తిరుమల'మీదుగా లేని ఊర్లు దాదాపు ముప్పది వరకూ ఉన్నాయి. దీన్ని బట్టి చూస్తే, 'తిరు' అనే మాట ఒకప్పుడు తెలుగునాట కూడా వాడబడి ఉండాలి. ఏదో కారణము చేత అది వాడుకలోనుండి తర్వాత తొలగి పోయి ఉండాలి. బహుశా 'శ్రీ'అనే మాట కుదురుకున్న పిదప 'తిరు' వాడకములోనుండి తొలగి పోయి ఉండి ఉంటుంది.లేకపోతె, ఎక్కడో ఆదిలాబాదు జిల్లాలో ఉన్న ఊరికి తమిళనాడుకీ చుట్టరికము ఎలా కుదురుతుంది?.  ఈ ముచ్చట తేలాలంటే పాత పుస్తకాలూ  శాసనాలూ తిరగవేయాలి.
అయితే ,అప్పటికీ కూడా 'తిరు'అనేది ఇప్పుడు కాకపోయినా మునుపెప్పుడూ కూడా తెలుగు మాట కాదని తేలితే(ఊరికే అనుకుందాము), 'శ్రీ'కి సరియైన అచ్చ తెలుగు మాట ఏమిటి? మీకు ఏమైనా తెలిస్తే చెప్పగలరు. ఈ 'తిరు'గురించి వెదుకుతుండగా , మన సీమలో 'తిమ్మ' పేరుతో చాలా ఊరి పేర్లు ఉన్నట్టు తెలిసింది[1]. నాకు తెలిసి, అవి 'తిరుమల'పేరుతో  ఉన్న ఊరి పేర్ల కన్నా చాలా ఎక్కువగా ఉన్నాయి. దాని తెల్లము వెదకగా, తిమ్మ=దీవించు[2] అని ఒక నుడిగంటులో దొరికింది. ఒకవేళ, ఇదే తెలుగు వారి 'తిరు'యా?

ఉటంకింపులు:
1.http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81
2.http://telugu.indianlanguages.org/dictionary/wordmeaning.php

మా ఊరి మాటల సద్ది మూట (5)

అయిదవ ముక్క: అవీ ఇవీ(1)

ఆసక్తి కలిగించే కొన్ని మా ఊరి మాటలను మీకు ఇక్కడ తెలియజేయాలనుకుంటున్నాను.

కైవారము :చుట్టుకొలత

రొడ్డ: odd
ఎడమ చేయిని కొందరు 'రొడ్డ చేయి' అంటారు. పుర్రచేయి/పురచేయి అని కూడా కొందరంటూ ఉంటారు. మనలో చాలా మందికి బలువైన(భారమైన) పనులూ, చాలా జాగ్రత్తగా చేసే పనులూ కుడిచేతితో చేసే అలవాటు ఉంటుంది. దాన్నే 'కుడిచేతి వాలు' అంటారు మా ఊరిలో.  రొడ్డచేతి వాలు గలవారు కూడా కొందరుంటారు .  కాకపోతే, వీరు కుడివాలు గలవారితో పోలిస్తే చాలా తక్కువ. అందరూ ఒక తీరుగా చేసే పనిని, ఎవరైనా వేరుగా, తేడాగా చేస్తే 'వాడు రొడ్డగా చేస్తున్నాడు' అంటారు. కానీ ఇక్కడ తెల్లము (అర్థము) 'ఎడమ చేతి పని' కాదు. అయితే, అది 'ఎడమ చేతి పని' అన్న దానితోనే మొదలయ్యి ఉంటుందని నా ఊహ. చూసారా కొత్త మాటల పుట్టుక.  భాషను వాడుతుంటేనే, కొత్త మాటలు పుట్టుతుంటాయి. లేకపోతె అక్కడే ఆగిపోతుంది దాని పెంపు. ఇలాంటి మాటలు ఉండగానే, మన వాళ్ళు అంటే పత్రికల వాళ్ళూ, పండితులూ 'odd' అనే ఆంగ్ల మాటకు సంస్కృత మాటను వెతికే పనిలో పడతారు.

ఎదురు: counter
ఈ మాట కొత్తది కాదనుకుంటాను. ఎదురు దాడి, ఎదురు వాదులాట/ఎదురు వాదం లాంటి మాటలు వినే ఉంటారు.

చేసంచి :hand bag
నిజంగా ఈ మాట మా ఊరిలో వాడుకలో ఉంది.  'చేతిసంచి' కొంచెం కురచగా అయ్యి అలా మారిందన్నమాట. ఇంగిలీషు చదువులు చదువుకున్న వారు ఈ తెలుగు మాటను వాడడానికి ఇష్టపడరేమో.

గూడల  సంచి:backpack
బడి పిల్లలు మొదలుకుని ఉద్యోగస్తుల వరకూ అందరూ వీపున వేసుకుని మోసే సంచిని ఈ పేరుతో పిలుస్తారు. అన్నట్టు, 'గూడ' అంటే భుజం అని మా ఊరిలో.

కారు ఎడం: వయస్సులో అంతరం, difference in age
'కారు' అనే తెలుగు మాటకు 'వయస్సు' అని తెల్లము. నిజానికి, 'వయస్సు' అనేది సంస్కృత మాట. 'ఎడం' అనే మాట 'gap' అనే ఆంగ్ల మాటకు సరిగా సరిపోతుంది.

కారెడ్డం:వ్యంగ్యం, sarcasm  
'కారెడ్దపు మాట / కారెడ్డంమాట' అంటే వ్యంగ్యంగా ఉన్న మాట అని. నిజం చెప్పాలంటే ఈ మాటకు సరిగ్గా సరిపోయే  సంస్కృత మాట గానీ, ఆంగ్ల మాట గానీ నాకు తట్టలేదు. దానికి దగ్గరగా ఉన్నట్టుగా నాకు తోచిన మాట వ్రాసాను.

కుంపు:గైర్హాజరు, absent
ఎన్నిసార్లు లేదా ఎన్ని నాండ్లు పనికి పోకపోతే/రాకపోతే అన్ని కుంపులు అన్నమాట. ఈ మాట బాగా పనికి వస్తుందనుకుంటున్నాను. పనికి గైర్హాజరవడాన్ని 'కుంపవడం' అంటారు.

ఆయాం/ఆయం : original 
'ఆయమన్న మనిషన్న వాడెవడూ ఇంత అవమానాన్ని తట్టుకోడు' అనే మాటలో ఈ తెల్లము తడుతుంది.

ఇలా ఇప్పటికే ఉన్న మాటలను గుర్తించి అందరి వాడుకలోకి తేవడం ఒక ఎత్తు అయితే, కొత్త మాటలను పుట్టించుకోవడానికి చేసే వెతుక్కోలు మరొక ఎత్తు. క్రింద కొన్ని మచ్చులు చూద్దాం.

పొలికట్ట
పెద్ద వాన వచ్చినప్పుడు, చెట్ల ఆకులూ, చెత్తా రాలి నేలకు అంటుకునిపోతుంది. వాకిలి ఊడ్చేతపుడు ఆ అంటుకున్న చెత్త మామూలు పొరక(చీపురు)కి రాదు. అందుచేత, పొడవాటి కందిమండలతో లేదా వేరే పెద్ద పుల్లలతో పొరకలాగా కట్టిన కట్టను  'పొలికట్ట' అని పిలుస్తారు. దీనితోనయితో నేలకు  అంటుకున్న చెత్త రావడం మాత్రమె కాకుండా, పెద్ద మొత్తంలో ఉన్న చెత్తను కూడా తేలికగా ఊడ్చేయవచ్చు.  ఇది మా ఊరిలో వాడుకలోని మాట.
పొలికేక:గట్టి కేక
పొలిమేర : ఊరి సరిహద్దు. ఇది ఆ ఊరంతటికీ హద్దు. 'మేర' అంటే హద్దు అని తెల్లమున్నది.
పై మూడు మాటలనుండి మనము ఏమి గమనించవచ్చు? 'పొలి 'అన్న మాట కాకుండా మిగతా సగానికి పై మూడు మాటల్లోనూ సొంత తెల్లములున్నవి. అంతే కాకుండా  'కట్ట','కేక' మరియు 'మేర' అన్న మాటలకు ముందు ఈ 'పొలి ' చేర్చడం వలన వాటి అసలు అర్థం మారకపోగా, మునుపు ఉన్న తెల్లమే గట్టిగా పలుకుతున్నది.  అంటే 'పొలి ' అనేది ఒక మునుచేర్పు(ప్రత్యయం) అనీ, అది ఒక క్రియా విశేషణం(adverb)  అనీ తేటగా తెల్లమవుతుంది. అది మాటల ముందు చేర్చినప్పుడు 'పెద్ద', 'గొప్ప' (సరిగ్గా తెల్లము నాకూ తెలియదు. ఊహిస్తున్నానంతే) లాంటి తెల్లముతో అసలు మాటను ఎక్కువ చేసి చెపుతుందని గమనించవచ్చు. అంటే మనకొక అచ్చతెలుగు మునుచేర్పు దొరికిందన్న మాట.  కొత్త మాటలు పుట్టించవలసి వచ్చినప్పుడు దీన్ని వాడితే సరి.
 మచ్చుకి,
grand festival-->మహోత్సవం=మహా(పొలి)+ఉత్సవం(వేడుక)=పొలివేడుక ==>పొలేడుక. ఈ మాట సరిగ్గా సరిపోకపోవచ్చు. కానీ ఇలా ప్రయత్నించవచ్చని చెప్తున్నాను అంతే.

ఇంకో మాట చూద్దాం.

చిత్తడి అంటే ఏమిటి?
చిత్తడి నేల అంటూ ఉంటాము. దీన్నే, మా ఊరిలోనయితే 'బాడవ' అంటారు. ఊరిలో వంపు(పల్లం)న ఉండే సాగునేల(వ్యవసాయ భూమి)ని ఈ పేరుతొ పిలుస్తారు. సాధారణంగా ఇవి యేటిలో చాలా వరకు తడిగా ఉంటాయి. కొద్ది వానలతోనే ఈ నేలలో  పంటలు పండగలవు.
మరి చిత్తడి నేల అంటే, ఎల్లప్పుడూ తడిగా (దాదాపుగా ) ఉండే ఆని తెల్లమా లేక బాగా తడిగా ఉండే అని  తెల్లమా? అయితే, మనం ఆ మాటను ఇలా విరవవచ్చా, చిత్తడి=చిత్+తడి, చిత+తడి, చిత్తు+తడి
ఎల్లప్పుడూ అనే తెల్లములోనయితే, 'చిత్ ' లేదా 'చిత' అనేది ఒక మునుచేర్పు అయిఉండాలి. బాగా అనే తెల్లములోనయితే, 'చిత్తు ' అనేది సరిపోతుంది. ఎందుకంటే, 'వాడు చిత్తుగా తాగాడు' అంటే వాడు బాగా, నిండుగా తాగాడు అని కదా తెల్లము అంతేగానీ వాడు ఎల్లప్పుడూ తాగాడు అని కాదు కదా. (అన్ని దారులూ పరికిస్తున్నానంతే). చిత్తడి అంటే ఎల్లప్పుడూ తడి అనే తెల్లము ఖాయం చేసుకుంటే 'చిత్ ' లేదా 'చిత' అనే మునుచేర్పుకి 'ఎల్లప్పుడూ' అనే తెల్లమన్న మాట. అయితే  మన ఈ చిక్కపట్టు(సిద్ధాంతం)ని నిరూపించడానికి 'చిత్ ' లేదా 'చిత' అనే మునుచేర్పు కలిగి ఎల్లప్పుడూ అనే తెల్లమును తనలో దాచుకున్న వేరే మాటలను వెతకాలి. అలాగానీ  దొరికినట్లయితే, మన చిక్కపట్టు గట్టెక్కినట్టే.

ఏ భాషకూ అన్ని మాటలూ అది పుట్టినప్పటి నుండి ఉండవు . ఉన్న వాటినుండి కొత్తవి పుట్టిస్తూ, ఇంతకు మునుపు లేని మాటలను వాడుకలోకి తెచ్చుకుంటూ సాగిపోవాలి. బావులు తవ్వడానికి వచ్చిన 'proclain'ని చూసి ఊరి వారు 'తవ్వోడ' అన్నారట ఎక్కడో శ్రీకాకుళంలో . కొత్త మాటలు ఇలా పుడుతుంటాయి. మంది వాడుకలోకిలా వచ్చిన మాటలను వ్రాతలో వ్రాయడానికి ఎందుకు అభ్యతరాలు? ఇలాంటి మాటలను మాండలికాలుగా, పల్లె మాటలుగా ముద్ర వేసి ప్రామాణిక భాష పేరుతో నోరు తిరగని సంస్కృత మాటలు కనిపెట్టాలని చూస్తారు పండితులనబడే కొందరు. ప్రామాణిక భాష ఎవరి కోసం? దాని ఉద్దేశ్యం ఏమిటి ? అందరికీ అర్థం కావాలి అనా? సంస్కృతం చదువుకున్న కొందరికి మాత్రమె తెలియాలనా? మన పుస్తకాల్లో మంది మాటలకు చోటు దక్కదు. పత్రికలకు ఒక భాషా విధానం అన్నది లేదు. వారు కూడా ఇంకా ఇంకా సంస్కృతం వెంటపడుతూ పల్లె ప్రజల మాటలనూ,  తెలుగునూ కించపరుస్తున్నారు. మానవ హక్కుల కోసం ప్రత్యేకంగా కమిషన్లు ఉన్న ఈ రోజుల్లో మంది(జనం,ప్రజ) మాటలను ఇంకా తొక్కిపెడుతుండడం చాలా దారుణం. తెలుగులోనే పల్లె మందిలో వాడుకలో ఉన్న చాల మాటలను మాండలికాలని ముద్రవేసి వాటిని అంటరానివాటిగా చూస్తూ, ఉన్నత వర్గాలవారూ  పత్రికలూ, పండితులు   అనబడే కొందరు వాటికి మారుగా ప్రామాణిక భాష పేరుతొ కొత్త, కఠిన, కృతక సంస్కృత మాటలను పుట్టిస్తున్నారు. లేదా ఆంగ్ల మాటలు రాజ్యం ఏలేలా  చేస్తున్నారు. మన చేతనే మనం మాట్లాడే మాటలు వ్రాతలో, శాస్త్ర విషయాలు చదవడానికీ పనికిరావని, ఎబ్బెట్టుగా ఉంటాయని అనిపిస్తున్నారు. మన భాష ఎందుకు ఎన్నో ఏళ్లుగా పండితులకు అంటరానిదయిపోయింది? 'నెత్తురు' అంటే తక్కువేముంది? 'రక్తం' (సంస్కృతం)అనగానే వచ్చే గొప్పతనమేముంది? ఒకప్పుడంటే ఒక చోటి మాటలు మరొక చోట తెలిసే అవకాసం లేదు. ఇప్పుడు ప్రచార సాధనాలున్నాయి కదా. ఒకే తెల్లమునిచ్చే రకరకాల మాటలను వివిధ మాండలికాల నుంచి సేకరించి అందులో కురచ(పొట్టి)గా ఉండి, దాన్నుండి మరిన్ని మాటలు పుట్టించ వీలున్న మాటలను ఎన్నుకుని పత్రికల్లోనూ, పుస్తకాల్లోనూ వేయవచ్చుగా? తెలుగులో మాటలు లేవని కుంటి  సాకులు చెప్పి వేరే భాషల మాటలు మంది మీద రుద్దేముందు, వారిని అసలైన తెలుగు తెలుసుకోమని కోరుతున్నాను.

మీకు తెలిసినవి, నేటి అక్కరలకు పనికి వచ్చే మాటలు ఉంటే తెలియజేయగలరు.